به نقل از «قدس آنلاین»

تأملی در سوره الرّحمن

تاریخ انتشار: ۲۵ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۳۴۰۲۱

پنجاه و پنجمین سوره قرآن کریم «الرّحمن» نام دارد. این سوره با ۷۸ آیه در جز بیست و هفتم قرار گرفته است. در مکی یا مدنی بودن این سوره اختلاف نظر وجود دارد. سوره‌ای که در ترتیب نزول، نود و هفتمین سوره‌ای است که بر پیامبر (ص) نازل شده است.

سوره الرّحمن ملقب به عروس قرآن است. این لقب براساس روایاتی است که از پیامبر اکرم (ص) بیان شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نامگذاری این سوره به نام «الرّحمن» که یکی از نام‌های الهی است، از کلمه آغازین سوره گرفته شده است.

سوره الرّحمن جهان را تابع نظمی می‌داند که هم انسان و هم جن از آن استفاده می‌کنند. این سوره جهان را به دو بخش دنیای از بین رونده و دنیای ماندگار تقسیم می‌کند. در جهان آخرت، خوشبختی، بدبختی و نعمت و عذاب از هم جدا می‌شوند.

سوره بیان می‌کند که تمام هستی (دنیا و آخرت) یک نظام مرتبط با یکدیگر دارند و هر چه در جهان هستی است، نعمت خداوند متعال است. از این رو ۳۱ بار در این سوره با بیان تندی از انسان‌ها و جن می‌پرسد که «فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ: کدامین نعمت‌های خدایتان را انکار می‌کنید؟» به همین جهت سوره با نوعی از بخشندگی خداوند که شامل همه موجودات می‌شود، آغاز شده و با ستایش خداوند پایان می‌پذیرد. همچنین خداوند نعمت‌های زیادی را در اختیار انسان قرار داده است؛ اما انسان‌ها به درستی قدردان خالق آن‌ها نیستند یا تصور می‌کنند خداوند به بندگان خود اهمیت نمی‌دهد.

سوره الرّحمن مجموعه‌ای از نعمت‌های خداوند در دنیا و آخرت را برمی‌شمرد. همچنین در این سوره به برپایی قیامت و ویژگی‌های آن و چگونگی حسابرسی اعمال پرداخته شده است.

در این سوره تعلیم قرآن کریم، آفرینش انسان و جن، آفرینش گیاهان و درختان، آفرینش آسمان، حاکمیت قوانین، آفرینش زمین با ویژگی‌هایش، خلقت میوه‌ها، خلقت گل‌‎ها و گیاهان معطر، اتصال دو دریای شور و شیرین و موجودات دریایی از جمله نعمت‌های الهی برشمرده شده است.

در ادامه، به فروپاشی نظام‌های دنیایی و برپایی قیامت، ویژگی‌های قیامت، چگونگی حسابرسی به اعمال دنیایی انسان و پاداش‌ها و مجازات‌ها اشاره می‌کند و عذاب‌های جهنمیان و نعمت‌های نیکوکاران را برمی‌شمرد. از جمله نعمت‌های بهشتی باغ‌ها، چشمه‌‏ها، میوه‌‏ها، همسران زیبا و باوفا هستند.

از جمله مهم‌ترین نکاتی که در این سوره قرار گرفته، کوچک‌ترین آیه قرآن کریم است که در آیه ۶۴ این سوره آمده «مُدْهَامَّتَانِ: درختان آن دو بهشت در منتهای سبزی و خرّمی است» (رحمان / ۶۴).

همچنین آیه ۱۹ سوره الرحمن است که می‌فرماید «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ: دو دریا را [به گونه‌ای] روان کرد [که] با هم برخورد کنند». دو دریایی که در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، اما به دلیل ویژگی‌هایی که دارند درهم نمی‌شوند. محققان معتقدند این آیه به دو دریای بالتیک و دریای شمال در دانمارک اشاره دارد.‌

در سوره «الرّحمن» چرا آیه «فبایّ الاء ربکما تکذبان» تکرار شده است؟

در سوره «الرّحمن» خداوند نعمت‌های گوناگون خود را - اعم از مادی و معنوی بیان کرده و بعد جن و انس را مخاطب قرار داده است که: کدام یک از نعمت‌های پروردگارتان را تکذیب می‌کنید.

این پرسش، استفهام تقریری است که در مقام اقرار ذکر می‌شود. از این رو در روایتی آمده است که بعد از این جمله بگوییم: پروردگارا! ما هیچیک از نعمت‌های تو را تکذیب نمی‌کنیم «لا بِشَی ءٍ مِن آلائِک رَبِّ اُکذِّبُ».

اندیشه و دقت در نعمت‌های الهی، با جزئیات و ریزه کاری‌ها و اسراری که در هر یک از آن‌ها نهفته است، حس شکرگزاری را برمی انگیزد و انسان را به عرفان و شناخت مبدأ این نعمت‌ها دعوت می‌کند. به همین جهت خداوند از بندگانش، اقرار می‌گیرد.

این تکرار نه تنها منافاتی با فصاحت و بلاغت ندارد، بلکه خود یکی از فنون فصاحت است. این درست مانند آن است که پدری فرزند فراموش کار خود را مخاطب ساخته، می‌گوید: آیا فراموش کردی کودکی خرد و ناتوان بودی. من چه خون جگرها برای پرورش تو خوردم؟! آیا فراموش کردی هنگامی که به مرحله جوانی رسیدی و نیاز به همسر داشتی، پاک‌ترین همسر را برائت انتخاب کردم؟! آیا فراموش کردی نیاز به خانه و وسایل زندگی داشتی، برائت فراهم کردم؟ پس این سرکشی و بی مهری از چیست؟!

خداوند مهربان نیز نعمت‌های گوناگونش را به این بشر فراموش کار یادآور می‌شود و به دنبال هر بخش از آنها، از او سوال می پرسد: «کدام یک از این‌ها را انکار می‌کنی؟!» پس این نافرمانی و طغیان برای چیست؟! در حالی که اطاعت من نیز رمز تکامل و پیشرفت خود شما است و از آن چیزی عاید پروردگارتان نمی‌شود. (تفسیر نمونه، ج ۲۳، ص ۱۱۳، ۱۱۵).

منبع: ایمنا

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: قرآن کریم قرآن فعالان قرآنی حفظ قرآن نمایشگاه قرآن و عترت محفل انس با قرآن کریم نعمت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۳۴۰۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عرضه ۳ اثر از سوره مهر یزد در نمایشگاه کتاب

به گزارش خبرنگار مهر، سه کتاب نمایش‌نامه با عنوان‌های «رازی بین من و تو»، «در تنم زمستان شد» و «روایت نه چندان پیچیده از یک عشق به طعم شمشیر» از انتشارات سوره مهر در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شوند.

«رازی بین من و تو» به قلم محمدرضا امیرخانی تصویری از زندگی علی، جانباز اعصاب و روان است. علی هنرمند پتینه‌کاری است که در جبهه‌های جنگ دچار موج انفجار شدیدی شده و همچنان با این توهم که هم‌رزمش را کشته است، دچار عذاب وجدان است. در ادامه دکتر بخشی برای رهایی او از این توهم دست به کار می‌شود.

پیش از این و در هفته هنر انقلاب مراسم رونمایی و نمایشنامه خوانی از اثر محمد رضا امیرخانی در حوزه هنری استان یزد با استقبال خوب هنرمندان، مسئولین و عموم مردم برگزار شد.

کد خبر 6091098